Op de klanken van La Gomera

Muziek stroomt door ons lichaam en bereikt onze ziel. Daarom maakt het de mens trots, want het is onze cultuur. Hoe hard er ook op de chácaras en de trommels wordt gespeeld, het is niet hetzelfde als de emoties die de dans tijdens de processies met zich meebrengt. Omdat het de indruk wekt dat het lichaam wordt opgetild, juist in de kerk waar de echo zo speciaal is. Zij zijn verbonden met de vieringen in de gemeenten en het is niet uitgesloten dat dit geluid bewaard is gebleven sinds de tijd van de aboriginals van La Gomera, waaraan de Spanjaarden de "décimas" hebben toegevoegd. In feite is La Gomera de enige plaats in de Spaanssprekende wereld waar de dans met een gezongen tiende, die van de ouders op zonen en dochters wordt overgedragen, in stand wordt gehouden en elke familie een tiende leert die van generatie op generatie wordt herhaald voor het vereerde beeld. 

Hoe gaat de dans?

In de trommeldans bestaan er twee werelden: zij die de trommel bespelen en zij die de chácaras bespelen. De trommelaars worden in beslag genomen door het zingen en spelen van de romantiek van hun familie, terwijl er in de chácaras een uitdaging ligt. De mannen kijken elkaar aan en dagen elkaar uit om te zien wie het langst de chácaras kan spelen met een dansende vrouw, wat niet gemakkelijk is. De trommel draagt het ritme en mag niet verloren gaan, dus, als ze een chácara in elke hand hebben, dan slaat de ene hand en draagt de andere het ritme van de trommel. En dat allemaal terwijl ze dansen.

Iedereen neemt deel aan de trommeldans. Iedereen die een partner heeft, kan op het ritme meedansen. Het koor heeft regels en niet iedereen mag meedoen, maar de dans is voor iedereen die mee wil doen. 
 

Ervaar de klanken van La Gomera in haar processies.

• Het feest van San Isidro in La Palmita in Agulo.
• Het feest van Guadalupe in Puntallana, San Sebastián de La Gomera.
• Fiesta de las Rosas in Agulo. 
• Fiesta de la Virgen del Buen Paso in Alajeró.
• Fiesta de la Candelaria in Chipude, Vallehermoso.
• Fiesta de los Aceviños in Hermigua.
• Fiesta del Carmen in Vallermoso.
• Feest van San Marcos Evangelista in Agulo. 
• El Ramo de Arure in Valle Gran Rey. 

Deze feesten worden allemaal al meer dan 300 jaar gevierd te midden van de weelderige natuur van La Gomera, wat verbazing en bewondering wekt bij de wandelaars die het eiland langs de aangegeven paden doorkruisen; en men treft ze tussen april en oktober aan, halverwege de route of langs de paden. Processies met trommels en chácaras begeleiden de optochten kilometers lang, zelfs bergopwaarts, zonder te stoppen met spelen en dansen. Er kunnen wel 20 paar chácaras en 10 paar trommels bijeenkomen, hoewel het er normaal gesproken minder zijn, maar ze bewegen altijd met hun hele lichaam op het ritme van deze bijzondere melodie die alleen in La Gomera kan worden gehoord en weerklinkt in de valleien en ravijnen.

Familietraditie

De familie van Ramón Correa bespeelt de chácaras al, voor zover hij zich kan herinneren, vier generaties lang. "Ze zongen en speelden", vertelt hij, "en ze lieten me de romancero na, want in La Gomera vallen kinderen in slaap terwijl ze liefdesliedjes voor hen zingen". Zij zingen liefdesromances uit de Spaanse volksverhalen van de 17e en 18e eeuw, en elke familie heeft haar eigen volksverhalen, die zij hebben geleerd en doorgeven van vader op zoon, en nu ook aan hun dochters. "Ik blijf erbij dat het ritme inheems is," benadrukt Correa, "en dat de romantiek in dat ritme is ingebed, omdat er geen scherpe tekst aan het eind van het lied is om het te kunnen volgen. En ik denk dat de trommel ook inheems is.  Het unieke van dit geluid sluit aan bij dat van de gefloten taal van La Gomera, door de UNESCO uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid. Het eiland is ook een biosfeerreservaat van de UNESCO en telt naast het nationale park van Garajonay 17 beschermde natuurgebieden waarvan men in al hun uitgestrektheid kan genieten tijdens een wandeling over de meer dan 600 kilometer aan wandelpaden of vanaf de 35 officiële uitkijkpunten in deze hoek van de Atlantische Oceaan, die wordt doorkruist door indrukwekkende ravijnen en bezaaid is met legendarische rotsformaties. Het is dus niet meer dan normaal dat de traditionele muziek de geest net zo hoog doet stijgen als de bergen.

Waar zijn chácaras van gemaakt? 

Het is een houten instrument, maar van hout dat lang meegaat, want tijdens het spelen bladdert het af. Het hout van de moerbei is goed en er is een ritueel aan verbonden want de boom moet tijdens de afnemende maan worden gekapt. Het is heel belangrijk dat de boom geen vruchten draagt. Als de boom eenmaal gekapt is, moet deze 2 tot 3 jaar drogen. Ook wordt er hout van de Viñátigo gebruikt, dat eerder droogt en lichter is. Kastanje, mahonie en barbuzano zijn andere bomen die geschikt zijn voor de vervaardiging van chácaras. "Ik bewaar een paar houten chácaras uit Chipude die 300 jaar oud zijn. Het is een familiestuk", zegt Ramón Correa, Romancero de La Gomera.