Dlaczego na tych obszarach występuje ponad 20 gatunków delfinów i wielorybów?

W jaki sposób możemy połączyć zainteresowanie obserwacją waleni na wodach wokół Wyspach Kanaryjskich z dobrostanem tych ssaków morskich? Podamy kilka wskazówek.

Wyspy Kanaryjskie kryją ogromne bogactwo naturalne. A wody, które je okalają, są tego najlepszym przykładem. Można w nich znaleźć co najmniej 28 gatunków wielorybów i delfinów, niektóre są ich mieszkańcami, a inne tylko tędy przepływają. Niewiele miejsc na świecie może pochwalić się takim darem natury. Oczywiście to jedyne takie miejsce w całej Europie. Tak naprawdę ze względu na ich zwyczaje wiele z tych waleni jest mało poznanych. Wyspy Kanaryjskie są więc jedynym miejscem w Hiszpanii, gdzie można regularnie obserwować takie gatunki jak grindwal krótkopłetwy, delfinek plamisty lub płetwal tropikalny. Położenie geograficzne i cechy wód oceanicznych tego regionu Atlantyku wpływają na niezwykłą różnorodność występujących tu waleni. I to do tego stopnia, że na Wyspach Kanaryjskich można zaobserwować do dziewięciu gatunków w ciągu jednego dnia, co zdarza się w niewielu miejscach na świecie. Możliwość obserwowania wielorybów, delfinów, kaszalotów i innych gatunków waleni na tak niewielkiej powierzchni oceanu jest główną atrakcją turystyczną. Kto nie chciałby zobaczyć je z bliska? Ta magia, która towarzyszy chwili, gdy płetwa któregokolwiek z tych wspaniałych zwierząt uderza w powierzchnię wody, jest nieporównywalna z niczym innym. Ale jest to również wyzwanie: w jaki sposób możemy połączyć zainteresowanie obserwacją waleni w wodach wokół Wysp Kanaryjskich z dobrostanem tych ssaków?

Gatunki chronione

Gatunki te są chronione na mocy przepisów regionalnych, krajowych i europejskich, a także w ramach konwencji ratyfikowanych przez Hiszpanię, takich jak konwencja bońska i konwencja berneńska. Wokół Wysp Kanaryjskich istnieje kilka specjalnych obszarów ochrony siedlisk (ang. SOOS) w ramach Sieci Natura 2000. „Mamy tu kilka gatunków oceanicznych, rzadkich i mało znanych na całym świecie. Jednak ze względu na bliskość wybrzeża są łatwo dostępne, co czyni archipelag idealnym laboratorium do badań i ochrony tej grupy ssaków wodnych” – podkreśla Towarzystwo Badań Waleni w Archipelagu Kanaryjskim (hiszp. SECAC, Sociedad para el Estudio de los Cetáceos en el Archipiélago Canario).

Maksymalna liczba łodzi obecnych w rejonie

Elsa Jiménez, dyrektorka Fundacji Cram, prywatnej organizacji non-profit zajmującej się ochroną środowiska morskiego i zamieszkujących go gatunków, mówi, że „duże nasycenie liczby łodzi w miejscach bytowania waleni może wpłynąć na ich życie. Może być np. zakłócona ich komunikacja, ponieważ używają dźwięków, a hałas silników zniekształca ich komunikaty”. Mogą również cierpieć na stres, a także, nawet jeśli wydaje się to mało prawdopodobne, mogą ucierpieć z powodu zderzeń z wszelkiego rodzaju statkami: od promu po żaglówki.

Oznaczenie „Barco Azul/Blue Boat” (czyli „Błękitna łódź”) świadczące o traktowanie przyrody z szacunkiem

Dlatego ważne jest, aby praktykować odpowiedzialną turystykę. Znak „Barco Azul/Blue Boat” można znaleźć na łodziach, które oferują obserwacje w okolicach Wysp Kanaryjskich. Żółta flaga z logo „Barco Azul/Blue Boat” potwierdza, że jednostka pływająca spełnia wszelkie normy gwarantujące waleniom dobre i szczęśliwe życie. Oznacza to na przykład, że podczas rejsów nie pozwala się turystom karmić zwierząt ani kąpać się w ich pobliżu. Dobro zwierząt na pierwszym miejscu. Istnieje też wiele innych reguł, których przestrzegają te statki: utrzymują minimalną, bezpieczną odległość wynoszącą 60 metrów, podejścia są wolne i spokojne, nie spędza się w pobliżu zwierząt więcej niż pół godziny, zwraca się turystom uwagę, aby zachowywali ciszę i spokój, kiedy znajdują się w pobliżu waleni, jednostka pływająca opuszcza obszar, jeśli turyści zakłócają spokój zwierząt lub występuje większa koncentracja łodzi; ponadto unika się nagłych i powtarzających się zmian kierunku, nadmiernego używania silnika, manewrów i zmian biegów, gdy łódź znajduje się blisko.

Dobrostan waleni

„Nie chodzi o zakazanie (obserwacji), ale o ostrożność i regulowanie tej działalności, ponieważ bardzo ważne jest też pozwolić zbliżyć się do zwierząt, gdyż jest to działalność turystyczna, która pozwala na uświadamianie ludzi, uwrażliwianie ich, a także edukowanie w tych kwestiach”. Pośrodku tych dwóch światów mamy też naukowców. Ich rola jako doradców jest kluczowa, ponieważ dzięki ich wiedzy programy są lepiej zaprojektowane i pozwalają chronić dobrostan waleni, a przy tym pokazać turystom, jak one żyją. „Wiedzą, gdzie populacje są mniej lub bardziej stabilne, kiedy migrują, przez jakie obszary przepływają, kiedy przemieszczają się z jednego miejsca do drugiego, jakie są ich rutyny i zachowania (…).”

Poszanowanie środowiska, w którym żyją

Jak podsumowuje Elsa Jiménez: „Chodzi o poszanowanie środowiska, w którym żyją zwierzęta”. A to oznacza przestrzeganie wytycznych, takich jak te uznawane przez jednostki mające oznaczenie „Barco Azul/Blue Boat”, ale także poprzez dopilnowanie przez turystów kwestii tak prostych i pozornie oczywistych, jak nieużywanie oceanu jako kosza na śmieci. Bo przecież turystyka przyjazna środowisku zaczyna się w domu.