Waarom komen er meer dan 20 soorten dolfijnen en walvissen door dit gebied?
Hoe combineer je de interesse die het spotten van walvisachtigen op de Canarische Eilanden wekt met het welzijn van deze zeezoogdieren? Hier geven je enkele aanwijzingen.
De Canarische Eilanden bezitten een belangrijke natuurlijke rijkdom. En de wateren die de eilanden omringen zijn daar het beste voorbeeld van: er komen minstens 28 soorten walvissen en dolfijnen voor, waarvan sommige soorten hier permanent leven en andere die op doorreis zijn. Weinig plaatsen ter wereld kunnen bogen op dit geschenk van de natuur. In Europa is er geen enkel ander land met zoveel diversiteit. Vanwege hun gewoonten en hun leven in de oceaan weten we van veel van deze walvisachtigen maar weinig. De Canarische archipel is bijvoorbeeld de enige plek in Spanje waar soorten als de Indische griend, de Atlantische gevlekte dolfijn of de Edens vinvis regelmatig kunnen worden waargenomen. De geografische ligging en oceanografische kenmerken van dit gebied van de Atlantische Oceaan bepalen de opmerkelijke diversiteit aan walvisachtigen, en zo is het op de Canarische Eilanden zelfs mogelijk om tot negen soorten op één dag te observeren, iets wat op weinig plaatsen ter wereld voorkomt. Het spotten van walvissen, dolfijnen, potvissen en andere walvisachtigen vormt een belangrijke toeristische attractie in dit kleine gebied van de oceaan. Wie zou ze niet graag van dichtbij willen zien? Want de betovering die ontstaat als de vin van een van deze prachtige dieren boven het wateroppervlak uitkomt, is nauwelijks te beschrijven. Maar het is ook een uitdaging: hoe combineer je de interesse die het spotten van walvisachtigen wekt met het welzijn van deze zeezoogdieren?
Beschermde soorten
Deze soorten worden beschermd door regionale, nationale en Europese wetgeving en door verdragen die door Spanje zijn geratificeerd, zoals de verdragen van Bonn en Bern. Er zijn zelfs verschillende speciale beschermingszones (SBZ) van het Natura 2000-netwerk op de eilanden. “Verschillende soorten zijn oceanisch, zeldzaam en wereldwijd niet zo bekend. Door de nabijheid van de kust zijn ze echter gemakkelijk toegankelijk op de eilanden, waardoor de archipel een ideaal laboratorium is voor het onderzoek en behoud van deze groep zeezoogdieren”, stelt de Vereniging voor het Bestuderen van Walvisachtigen op de Canarische Eilanden (SECAC).
Een te groot aantal boten
Elsa Jiménez, directrice van de Stichting Cram, een particuliere non-profitorganisatie die zich inzet voor de bescherming van het mariene milieu en de soorten die er leven, merkt op dat “het te grote aantal boten op plaatsen waar walvisachtigen leven een negatieve invloed op hun leven kan hebben. Hun communicatie kan bijvoorbeeld worden verstoord aangezien ze hiervoor gebruik maken van geluid en het lawaai van de motoren vervormt de 'boodschappen’ die ze uitwisselen." Ze kunnen ook lijden onder stress en, geloof het of niet, tegen allerlei vaartuigen botsen, zoals veerboten of zeilboten.
Het "Barco azul/Blue Boat"-logo
Een verantwoord toerisme is dan ook belangrijk. Daarom is het "Barco azul/Blue Boat"-logo uitgebreid naar boten die walvisspottochten op de Canarische Eilanden organiseren. Deze gele vlag met daarin het “Barco azul/Blue Boat”-logo certificeert dat ze voldoen aan de wetgeving die walvisachtigen een vol en gelukkig leven garanderen. Dit betekent bijvoorbeeld dat ze toeristen niet toestaan ze te voeren of met ze te zwemmen. De dieren komen op de eerste plaats. Er zijn nog veel meer regels die deze boten in acht nemen: ze houden een minimale veilige afstand van 60 meter aan, ze naderen de walvisachtigen langzaam en rustig, ze blijven niet langer dan een half uur bij de dieren, ze vragen toeristen stil en rustig te zijn in de buurt van walvisachtigen, ze verlaten het gebied zodra ze zien dat de dieren gestoord worden of dat er te veel boten zijn; ze vermijden ook bruuske en herhaaldelijke veranderingen van richting, een overmatig gebruik van de motor, manoeuvres, veelvuldig schakelen en veranderen van snelheid als ze in de buurt van de walvissen zijn.
Het welzijn van walvisachtigen
"In plaats van verbieden, is het meer een kwestie van voorzichtig zijn, van reguleren, want het is ook heel belangrijk om de walvisachtigen dicht te naderen omdat het een toeristische activiteit is die veel te maken heeft met bewustwording en sensibilisering, en in die zin heel educatief is". En op deze 'middenweg' die wordt aanbevolen, staan de wetenschappers. Hun rol als adviseur is essentieel, omdat hun kennis helpt bij het uitwerken van betere plannen om het welzijn van de walvisachtigen te beschermen en toeristen te laten zien hoe ze leven. "Ze weten waar de populaties min of meer stabiel zijn, wanneer de migratieseizoenen aanvangen, welke gebieden ze aandoen als ze van plek veranderen, kennen hun gewoontes en gedrag...”.
Respect voor de omgeving waarin ze leven
"Kortom", besluit Jiménez, "het is een kwestie van respect voor de omgeving waarin ze leven." En dat betekent de richtlijnen volgen die de bezitters van het “Barco azul/Blue Boat”-logo aanhouden, maar ook allerlei kleine dingen die ogenschijnlijk vanzelfsprekend voor toeristen zijn zoals de oceaan niet als vuilnisbak gebruiken. Want uiteindelijk begint een milieuvriendelijk toerisme bij jezelf.
